Nagła utrata niezmiernie ważnych danych, to chyba jeden z najczarniejszych koszmarów każdego użytkownika komputera. Nie życzę nikomu takiej „niespodzianki”. Jeśli jednak sytuacja taka będzie miała miejsce, jedna ważna sprawa: zanim spanikujemy i zaczniemy wykonywać milion nieprzemyślanych czynności, uświadommy sobie, że im mniej prób podejmowanych na własną rękę, tym większe prawdopodobieństwo odzyskania istotnych dla nas plików. Pogrzebmy rozbuchane ambicje i dajmy się wykazać fachowcom.
Uszkodzenia mechaniczne
Uszkodzenia mechaniczne stanowią jedną z najczęstszych przyczyn utraty dostępu do zapisanych na dysku danych. Dyski twarde, ze względu na swoją złożoną budowę, są bardzo mało odporne na działanie czynników zewnętrznych. Uszkodzić je mogą nie tylko uderzenia i upadki, ale także wstrząsy, wysokie temperatury i wilgoć. Danych z dysku uszkodzonego mechanicznie nie da się odzyskać w warunkach domowych. Wszelkie próby samodzielnej naprawy dysku są z góry skazane na niepowodzenie i mogą doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia nośnika. Na nic nie zda się także oprogramowanie do automatycznego odzyskiwania danych.
Jeśli podejrzewamy, że dysk mógł zostać uszkodzony, na przykład na skutek upadku, najlepsze, co możemy zrobić, to odłączyć go od zasilania i pokazać specjalistom.
-> Firmy odzyskujące dane (LISTA FIRM) <-
Jeśli chcemy odzyskać utracone dane, pod żadnym pozorem nie powinniśmy:
-
otwierać dysku i starać się go naprawić (nawet drobinki kurzu mogą doprowadzić do dalszych uszkodzeń nośnika)
-
uruchamiać nośnika
-
instalować żadnego oprogramowania
-
nadpisywać lub defragmentować danych
Odzyskiwanie danych z dysku uszkodzonego mechanicznie odbywa się w warunkach laboratoryjnych, przy użyciu specjalistycznych narzędzi. Przebiega etapami:
-
Uszkodzone podzespoły zostają wymienione i skalibrowane.
-
Wykonana zostaje posektorowa kopia powierzchni dysku. Dzięki niej dalsze prace naprawcze prowadzone są bez ryzyka utraty danych z oryginalnego nośnika.
-
Odzyskana z obrazu dysku struktura systemu plików umożliwia przywrócenie wszystkich lub wybranych dokumentów.
Proces odzyskiwania danych z dysków uszkodzonych mechanicznie jest najczęściej bardzo kosztowny. Dokładna cena zależy jednak od poziomu skomplikowania problemu i jest ustalana indywidualnie.
Uszkodzenia logiczne
O uszkodzeniach logicznych dysku mówimy wówczas, gdy nośnik jest sprawny fizycznie, a przyczyną pojawiających się błędów jest brak integralności danych, wynikający z przypadkowej lub niewłaściwie wykonanej reinstalacji systemu, sformatowania dysku, usunięcia danych lub z działania wirusów i złośliwego oprogramowania. Dane, które chcemy wówczas odzyskać znajdują się w miejscach, które system odczytuje jako wolne, dlatego też nie powinniśmy:
-
wykonywać żadnych operacji na danym nośniku
-
uruchamiać narzędzi mogących doprowadzić do nadpisania lub relokacji danych
-
restartować lub zamykać systemu
Odzyskiwanie danych z nośnika z uszkodzeniami logicznymi opiera się na odbudowaniu struktury systemu plików, dzięki czemu możliwe staje się odtworzenie dokumentów z wybranych katalogów. Jeśli odzyskanie struktury i nazw plików nie jest możliwe, dane przywraca się po ich typie, na przykład: .pdf, .txt, .mp3.
Odzyskiwanie danych w przypadku wystąpienia uszkodzeń logicznych jest zdecydowanie mniej skomplikowane i kosztowne niż w przypadku uszkodzeń mechanicznych.
Uszkodzenia elektroniczne
Uszkodzenia elektroniczne powodowane są przez awarie modułu elektroniki zewnętrznej. Do awarii takich doprowadzić mogą przepięcia w sieci energetycznej, wyładowania atmosferyczne, zwarcia lub wadliwy zasilacz. Zdecydowana większość uszkodzeń elektronicznych nośników jest spowodowana korzystaniem z niewłaściwie działającego lub nieposiadającego zabezpieczeń przepięciowych zasilacza.
Najprostszym sposobem na odzyskanie danych z dysku uszkodzonego elektronicznie jest po prostu wymiana modułu elektroniki zewnętrznej. Pamiętać jednak musimy, że nowe elementy elektroniki zewnętrznej muszą być dokładnie takie same jak oryginalne. W przeciwnym wypadku, przez własne niedopatrzenie, doprowadzić możemy do dalszych, znacznie bardziej poważnych uszkodzeń dysku.
Teoretycznie wystarczyłoby kupić ten sam model nośnika o identycznych parametrach, a następnie przemontować elektronikę. Rzeczywistość nie wygląda jednak tak różowo. Poszczególne serie danego modelu nośnika mogą się bowiem różnić drobnymi szczegółami konstrukcyjnymi, które mogą uniemożliwić prawidłowe funkcjonowanie dysku.
Chcąc samodzielnie wymienić elektronikę zewnętrzną, musimy zwrócić uwagę na następujące parametry:
-
PCB
-
DSP
-
wielkość pamięci cache
-
wersję firmware
-
wersję mapowania głowic
-
ilość głowic
-
generację ROM
Niestety, często zdarza się, że uszkodzenia elektroniki zewnętrznej i wewnętrznej występują równocześnie. W takich przypadkach wymiana elektroniki zewnętrznej nie wskrzesi naszego dysku. Dlatego warto udać się do specjalistów, by uzyskać właściwą diagnozę sprzętu, umożliwiającą nam podjęcie dalszych, świadomych decyzji.